
Arbeidsmarkt startende medisch specialisten

De arbeidsmarktproblematiek over de jaren:
Sinds 2010 is er een toename van werkloosheid onder startende medisch specialisten. In 2016 is een tijdelijke daling van deze werkloosheid ingezet, die sinds 2020 weer lijkt te stijgen. Startende medisch specialisten zijn medisch specialisten die nog geen vijf jaar geregistreerd zijn bij de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) als medisch specialist. Werkloze startende medisch specialisten hebben geen enkele vorm van arbeidsovereenkomst (dus ook bijvoorbeeld geen baan in een andere sector). Daarnaast zien we een toename van startende medisch specialisten die ongewenst geen arbeidsovereenkomst bemachtigen als medisch specialist.
Naast arbeidsmarktproblemen zijn er problemen op het gebied van arbeidsvoorwaarden waarvan de belangrijkste zijn: opvolgende (ongewenste) tijdelijke contracten, geen zicht op een vaste aanstelling en onbetaalde arbeid. Sinds 2019 zien we ook dat de krapte op de arbeidsmarkt ertoe leidt dat startende medisch specialisten noodgedwongen akkoord gaan met alternatieve contracten waarbij ze financieel en professioneel andere arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden genieten dan hun mede stafleden: onderbetaalde arbeid (aanstelling als anios bijvoorbeeld). Hierdoor ontstaat een ongewenste situatie van ‘A– en B–specialisten’.
Complex
De arbeidsmarkt van de startende medisch specialist is complex te noemen: onderhevig aan veel variabelen en verschillende factoren, waaronder: de instroom van aios via het Capaciteitsorgaan; de uitstroom van aios en specialisten; de vraag en aanbod van het specialismeprofiel van de aios; de zorgmarkt en zorgakkoorden met bijbehorende stakeholders en groei-afspraken; en de verschillende typen werkgever.
Hierbij worden de belangen en stem van de startende medisch specialisten formeel vertegenwoordigd via de Federatie Medisch Specialisten (FMS) en de Landelijke vereniging Artsen in Dienstverband (LAD). Maar soms komen de belangen van zittende specialisten en startende medisch specialisten op spanning te staan, zoals in tijden van economische krimp en/of financiële onzekerheid.
De rol van DJS
Als belangenbehartiger voor a(n)ios en arts-onderzoekers, houdt DJS zich ook bezig met het toekomst- en beroepsperspectief van aios. De startende medisch specialisten en de bijbehorende arbeidsmarkt en de salariëring zijn het voorland van de aios. Het belang van de startende medisch specialist kent daardoor zowel overlap als directe connecties met het belang van de aios. Daarom is het een logisch gevolg dat DJS zich inzet voor het belang van de startende medisch specialisten. DJS doet dit onder andere door:
De arbeidsmarktproblematiek van startende medisch specialisten onder de aandacht te brengen in de media. Voorbeelden de jaren heen zijn o.a. in het DJS magazine, het magazine van de Federatie Medisch Specialisten en in een interview op NPO Radio 1;
- Zitting in het Capaciteitsorgaan aangaande de instroom van aios;
- Het medeorganiseren van de Loopbaanmonitor in samenwerking met de Federatie Medisch Specialisten en LAD, waarin er specifiek aandacht is voor startende medisch specialisten;
- Is er door de Taskforce Arbeidsmarkt problematiek Medisch Specialisten, bestaande uit DJS, LAD, Federatie Medisch Specialisten, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), een brief opgesteld met adviezen en oplossingsrichtingen voor dit probleem;
- Periodiek de arbeidsmarkt voor startende medisch specialisten te evalueren door middel van enquêtes: in 2014 en 2016 de jonge klaren enquête en in 2023 de enquête startende medisch specialist;
- Nauwe samenwerking met netwerk startende medisch specialisten van de Federatie Medisch Specialisten.
